SÖZLEŞMEDEN DOĞAN UYUŞMAZLIK

T.C.

YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/532

K. 2014/6531

T. 29.04.2014

* 6098 S. TÜRK BORÇLAR KANUNU'NDAKİ 10 YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ (Harici "Sözlü" Hukuken Geçersiz Sözleşmeden Kaynaklansa Dahi Bu Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklarda da Uygulanması Gerektiği - Araç Satışı/Haciz ve Rehinler Nedeniyle Devir Alınamadığından Bedelin İadesi Talebi)

* MÜLKİYETİ NAKLEDİCİ NİTELİKTE SÖZLEŞMELER (Noterde Yapılmasının Zorunlu Olduğu Buna Aykırı Yapılan Sözleşmelerin Hukuken Geçersizliği - Ancak Geçersiz de Olsa Doğan Uyuşmazlıklarda 6098 s. TBK. Md. 146'da Öngörülen 10 Yıllık Zamanaşımı Süresinin Uygulanacağı/Araç Satışı)

* GEÇERSİZ SÖZLEŞMEDEN "HARİCİ - SÖZLÜ" DOĞAN UYUŞMAZLIK (Araç Satışı/Haciz ve Rehinler Nedeniyle Devir Alınamadığından Bedelin İadesi Talebi - 6098 s. TBK. Md. 146'da Öngörülen 10 Yıllık Zamanaşımı Süresinin Uygulanması Gerektiği)

* ARAÇ SATIŞ SÖZLEŞMESİ (Mülkiyeti Nakledici Nitelikte Sözleşmelerin Noterde Yapılmasının Zorunlu Olduğu/Buna Aykırı Yapılan Sözleşmelerin Hukuken Geçersizliği - Ancak Geçersiz de Olsa Doğan Uyuşmazlıklarda 6098 s. TBK. Md. 146'da Öngörülen 10 Yıllık Zamanaşımı Süresinin Uygulanacağı)

* ON YILLIK ZAMANAŞIMI (6098 s. TBK. Md. 146'da Öngörülen - Haciz ve Rehinler Nedeniyle Devir Alınamayan Haricen Satılan Aracın Bedelinin İadesi Davasında da Uygulanması Gerektiği/Harici "Sözlü" Hukuken Geçersiz Sözleşmeden Doğan Uyuşmazlık)

6098/m. 146

2918/m. 20/d

ÖZET : Uyuşmazlık; harici araç satış sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nun 20/d maddesi uyarınca trafikte tescilli araçların mülkiyetini nakledici nitelikte sözleşmelerin noterde yapılması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yapılan sözleşmeler hukuken geçersizdir. Ancak, geçersiz sözleşmeden kaynaklansa dahi, sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda TBK.146.'ıncı maddesinde öngörülen 10 yıllık zamanaşımı süresinin uygulanması gerekir.

Buna göre; harici (sözlü) satışın yapıldığı (07.10.2008 tarihinden) davanın açıldığı 30.09.2011 tarihine kadar 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmamıştır. Mahkemece, davalının zamanaşımı def'inin reddi ile işin esası incelenerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasında görülen sebepsiz zenginleşme davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davacılar vekili tarafından istenilmekle; taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz eden davacılar Vek. geldi. Aleyhine temyiz olunan davalılar Vek. geldi. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

KARAR : Davacılar vekili dava dilekçesinde; 07.10.2008 tarihli sözlü satış sözleşmesi ile müvekkilinin, dava konusu aracı davalılardan Hüseyin Avni Ö.'dan satın aldığını, banka havalesi ile diğer davalı oğlu Engin Ö. hesabına 30.000,00 TL gönderildiğini ve aracın davalı Şükran adına kayıtlı olduğunun anlaşıldığını, aracın üzerindeki haciz ve rehinler nedeniyle devrini alamadıkları gibi bedelin de iade edilmediği ileri sürülerek, 30.000,00 TL olarak kararlaştırılan satış parasının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı cevap dilekçesinde; yetki itirazı ile birlikte davanın zamanaşımı ve esastan reddini dilemiştir.

Mahkemece; dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık; harici araç satış sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nun 20/d maddesi uyarınca trafikte tescilli araçların mülkiyetini nakledici nitelikte sözleşmelerin noterde yapılması zorunludur. Bu hükme aykırı olarak yapılan sözleşmeler hukuken geçersizdir. Ancak, geçersiz sözleşmeden kaynaklansa dahi, sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda TBK.146.'ıncı maddesinde öngörülen 10 yıllık zamanaşımı süresinin uygulanması gerekir.

Somut olayda; uyuşmazlık sözleşme ilişkisinden doğduğu için olaya sözleşme zamanaşımı süresi uygulanacaktır. Buna göre; harici (sözlü) satışın yapıldığı (07.10.2008 tarihinden) davanın açıldığı 30.09.2011 tarihine kadar 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmamıştır.

O halde mahkemece, davalının zamanaşımı def'inin reddi ile işin esası incelenerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın reddi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 1.100 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacı tarafa verilmesine ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 29.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.